Relacje, szczególnie te najbliższe, to sól i podstawa szczęśliwego życia.
Jak to się jednak dzieje, że mimo początkowego zauroczenia, nie znajdujemy szczęścia w codziennym życiu z drugą osobą?
Jedną z możliwych odpowiedzi na ten niełatwy temat dostarcza tzw. typ przywiązania.
Okazuje się, że podstawowe znaczenie ma pierwsza relacja dziecka z innym człowiekiem, najczęściej matką.
Psychologowie wyróżniają cztery typy przywiązania:
1. BEZPIECZNY WZORZEC PRZYWIĄZANIA
PIERWSZA WIĘŹ: Rodzic otacza dziecko troskliwą opieką. Jest gotowy na każde wezwanie i płacz niemowlęcia, zapewnia mu bliską cielesną więź. Okazuje mu wiele pozytywnych emocji, często do niego mówi.
SKUTEK: W dziecku buduje się przekonanie o tym, że ludzie są dostępni i życzliwy, a świat zewnętrzny bezpieczny. To zachęca je do odkrywania świata, rozbudza ciekawość i motywuje do samodzielności, rozwija się umiejętność i wrażliwość na emocje innych ludzi.
W DOROSŁYM ŻYCIU: Dorośli o takich doświadczeniach są w pełni gotowi do tworzenia stabilnych emocjonalnie, empatycznych i dojrzałych związków. W związku z osobą z pozostałych grup często stają się pozytywnym przykładem i inspiracją do zmiany zachowań partnera.
2. AMBIWALENTNY WZORZEC PRZYWIĄZANIA
PIERWSZA WIĘŹ: Opiekun reaguje ambiwalentnie na potrzeby dziecka. Płacz niemowlaka raz wywołuje w nim troskę, kiedy indziej opiekun go ignoruje. Często „zapomina” o dziecku, słabo angażuje się w interakcję z nim. Ma problem z uspokojeniem dziecka, w tej sytuacji raczej się wycofuje niż angażuje w poprawę nastroju podopiecznego.
SKUTEK: Dziecko odczuwa niepokój w stosunku do opiekuna i lęk wobec innych ludzi. Szuka samodzielnie sposobów na zaspokojenie potrzeb, gdyż na rodziców nie można liczyć. Brak poczucia bezpieczeństwa hamuje ciekawość i spontaniczność, powoduje labilność emocjonalną, czasem też skłonność do manipulacji.
W DOROSŁYM ŻYCIU: Taka osoba cierpi z powodu dużej zmienności emocji i ambiwaletnych odczuć, czuje też wysoki poziom niepewności w stosunku do partnera. Wątpi czy związek jest dla partnera atrakcyjny. Miewa skłonność do manipulacji. Kobiety częściej niż mężczyźni charakteryzują się tym typem przywiązania.
3. UNIKOWY WZORZEC PRZYWIĄZANIA
PIERWSZA WIĘŹ: Rodzic jest kontrolujący, unika kontaktu cielesnego, odtrąca lub ignoruje dziecko, gdy wyraża ono emocje.
SKUTEK: Dziecko spodziewa się raczej odtrącenia lub braku pomocy ze strony opiekuna. Unika kontaktu, gdyż boi się zranienia. Zdobywa fałszywą niezależność emocjonalną, nie okazując negatywnych emocji, lub fałszując emocje, by zaspokoić swoje potrzeby. Niezaspokojenie potrzeb prowadzi do niskiego poczucia wartości.
W DOROSŁYM ŻYCIU: Dorośli niechętnie głębiej angażują się w związek. Pragnienie bliskości wzbudza w nich obawy i opór. Tym stylem przywiązania częściej charakteryzują się mężczyźni.
4. DEZORGANIZACJA
PIERWSZA WIĘŹ: Opiekun wyraża otwartą wrogość wobec dziecka, zadaje mu fizyczny ból, cierpienie i krzywdę, wywołuje w dziecku strach.
SKUTEK: Dziecko postrzega świat jako niebezpieczny, ma zaburzony obraz siebie, nie potrafi regulować emocji.
ZWIĄZKI: Dorosły z taką historią przywiązania ma silną potrzebę kontroli i zagrożony jest poważnymi zaburzeniami osobowości.
W dorosłym życiu, większość z nas wchodzi w związki będące odzwierciedleniem naszej relacji z mamą lub pierwszym opiekunem. Czy można to zmienić? Oczywiście. Wymaga to jednak dużego samozaparcia, głębokiego wglądu w siebie i wspólnej pracy z trenerem rozwoju osobistego czy terapeutą.
aut. Katarzyna Szełemej-Pobożniak
kasiaszelemej.pl
Źródło: szkolenie Elżbiety Kluski-Łabuz, Wikpedia.