Z tego artykułu dowiecie się, jak postrzegany jest przeciętny Polak zagranicą . Jakie przekonania, obawy, styl działania i pracy prezentuje, które odróżniają go od innych narodowości.
Pachnie stereotypami? Pomyślcie chociażby o Niemcach. Ich punktualność, dokładność, prymat planowania przed przystąpieniem do działania są legendarne. Jednak ten pozytywny stereotyp nie znaczy, że każdy Niemiec to świetny pracownik, ludzie przecież są różni. Niemiecka kultura pracy to efekt sposobu wychowywania i kształcenia, socjalizacji.
By odpowiedzieć na pytanie, jacy są Polacy w miejscu pracy, posłużę się moimi doświadczeniami, jak i modelem różnic kulturowych Geerta Hofstede. Oto kluczowe przekonania i zachowania, które nas wyróżniają:
1. HIERARCHIA MUSI BYĆ
Polacy oczekują raczej autorytarnego sposobu zarządzania i jasnych poleceń niż długich dyskusji i wymiany opinii. Typowy szef Polak będzie miał tendencję do zarządzania w sposób nakazowy.
Ten sposób myślenia jest bliski podejściu Francuzów czy Belgów. W większości krajów zachodniej Europy jednak, w tym w szczególności w krajach skandynawskich i anglosaskich oczekuje się bardziej bezpośrednich i otwartych relacji na linii szef – podwładny. Z kolei w większości krajów Azji oczekuje się jeszcze większego respektu do władzy niż w Polsce.
2. SUKCES TO JA! PORAŻKA TO WY.
Jako Polacy myślimy bardziej w kategoriach siebie, swojego „ja”, własnego sukcesu czy problemów niż jako grupa. W zespołach jest to znany problem – wielu z nas łatwiej pracuje się w pojedynkę niż razem. Do tego sukces zespołu lubimy widzieć jak naszą własną zasługę. Z kolei jak się coś nie uda, winni zawsze się znajdą. Podobną tendencję wykazuje większość kultur zachodu.
W silnym kontraście do tego podejścia stoją kultury azjatyckie. Wiesz, że w Azji pytanie „co myślisz w spraiwe X” często spotyka się z niezrozumieniem? Mieszkańcy większości krajów wschodniej Azji przyzwyczajeni są myśleć w kategoriach grupy – oznacza to, że naturalne pytanie to: „co wy myślicie” a nie „co Ty myślisz?”. Pozytywne aspekty tego zjawiska to np. duża dyscyplina w przestrzeganiu obostrzeń covidowych – nikt bowiem nie ma problemu ze zrozumieniem, że trzymając się ustalonych zasad, chronimy innych i to jest najważniejsze.
3. BYLE MIEĆ WYNIK
Planowanie długookresowe to nie jest polski styl. Jesteśmy mistrzami taktyki a nie strategii, liczą się szybkie wyniki a nie długoterminowe cele.
Nie wierzycie? Popatrzcie na naszą scenę polityczną, sprawy klimatyczne, etc. etc.
Na drugim końcu skali stoją kultury azjatyckie – np. Chiny czy Japonia. Tam budowanie relacji i zaufania jest inwestycją na lata. Co ciekawe, podobnie myślą też Niemcy – to kolejne wytłumaczenie faktu, dlaczego niemiecka marka ma tak dobrą prasę
4. JUTRO BĘDZIE FUTRO
Obawa przed tym, co ma nadejść, jest wpisana w nasze kuturowe DNA. Zmniejsza ona chęć podejmowania ryzyka i wytyczania nowych szlaków, zachęca do tego, by tkwić w tym co stare choć niekoniecznie lubiane.
Polacy różnią się w tym aspekcie od mieszkańców krajów anglosaskich. Pomyślcie o Amerykanach – Amerykanie zmieniają zawody wielokrotnie w ciągu życia. Zdają się żyć według zasady, że jak nie ma ryzyka to nie ma zabawy. Akceptują fakt, że w życiu nic nie jest pewne, nie ma się więc czym przejmować i trzeba próbować.
Zakładam przy tym, że przeciętny emigrant z Polski ma niższy od przeciętnego w Polsce poziom niepewności.
Jeśli czujesz, że nie pasujesz do obrazka typowego Polaka, nie jest to ani dobrze ani źle. Statystyki i porównania międzykulturowe mają tę samą wadę co inne badania – pokazują średnią populacji a nie pojedynczego człowieka.
To, jak odnajdziesz się w życiu i pracy w innym kraju w dużej mierze zależy też od tego, dokąd wyjedziesz – jak Twoja osobowość, przekonania, sposób działania i przekonania mają się do kultury kraju, w którym się znalazłeś.
Jeśli planujesz emigrację lub już mieszkasz zagranicą i borykasz się z poczuciem wyobcowania, szokiem kulturowym czy problemami w efektywnej komunikacji, zapraszam do kontaktu. Prowadzę też szkolenia z różnic międzykulturowych.
Aut. Katarzyna Szełemej-Pobożniak
kasiaszelemej.pl | coach Kariery bez Granic | mentorka wrażliwości międzykulturowej