Odczuwanie lęku to jedna z największych przeszkód w drodze do osiągania celów.
Nieważne – kto jaką funkcję sprawuje, jak duży sukces życiowy odniósł – każdy z nas niesie bagaż lęku ze sobą.
Lęki stanowią część naszej zbiorowej ludzkiej pamięci, przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Epigenetyk dr hab. Jadwiga Jośko-Ochojska opowiada, jak jeden z jej pacjentów potwornie bał się przebywać w łazience – paraliżował go lęk przed spadającymi kafelkami i lustrami. Zachęcony przez lekarza zaczął pytać swoich rodziców i dziadków, jak mogliby wytłumaczyć jego problem. Okazało się, że dziadkowie w czasie bombardowań chowali się w łazience, gdzie co chwila jakaś część dekoracji odrywała się od ścian, grożąc im poważnym urazem.
Jeśli dobrze poszukać, podobną genezę ma wiele naszych lęków. Analogiczne mechanizmy – dziedziczenie lęku przed konkretnymi przedmiotami, zapachami, sytuacjami zaobserwowano u innych ssaków – np. u myszy.
Lęki mają co do zasady pozytywną funkcję – są jak drogowskazy, ostrzegają nas przed wkroczeniem w teren nieznany, przed niebezpieczeństwem. Lęki służą naszemu przetrwaniu.
Niestety działanie i wpływ lęków na życie pojedynczych ludzi często znacznie wykracza poza to zadanie, jest toksyczne i szkodliwe.
Ludzie różnią się tym, jak definiują swoje obawy, jak duży wpływ mają one na ich życie, których stref bycia dotykają i co najważniejsze – jak dana osoba sobie z nimi radzi.
Gdy zmierzamy do trudnych celów, poruszamy się poza naszą strefą komfortu -a wtedy lęki nasilają się. To jest normalne.
Moi klienci, dążąc do swoich celów zawodowych, często borykają się z lękiem przed porażką lub przed oceną innych; wiele osób stresuje się w związku z tym wystąpieniami publicznymi czy rozmową z przełożonym, inni cierpią na słomiany zapał.
Co zrobić, by je okiełznąć? Oto kilka rad:
֍ Najważniejsza sprawa, to zidentyfikować lęk. Kiedy, gdzie, w jakiej sytuacji się objawia.
֍ Przyjrzyj się mu. Co mówi dokładnie? Jak wygląda? Spróbuj opisać go. Czego każe Ci się bać? Czy jesteś w stanie zorientować się, od kogo z Twojej przeszłości pochodzą słowa, które przychodzą Ci do głowy, gdy nasila się lek, obawy, opór (np. „nie dasz rady”, „daj sobie spokój”, „to nie dla Ciebie”)?
֍ Co dobrego lęk ma dla Ciebie w zanadrzu?
֍ Stwórz strategię, by lęk stracił na znaczeniu. Przykładowo:
- Przemyśl sposób, jak odwrócić od niego uwagę (np. zająć się realizacją zaplanowanych kroków).
- Racjonalizuj i planuj: jaki jest najgorszy scenariusz? Co zrobisz, gdy wydarzy się sytuacja A, B albo C?
- Wymyśl zdanie, przekonanie pozytywne, w które potrafisz uwierzyć (np. przy lęku przed porażką: „kiedy się staram, zazwyczaj osiągam pozytywne rezultaty”).
- Spróbuj medytacji uważności – pozwala dostrzec, że myśli to nie Ty. Lęk to też nie jesteś Ty!
- Zastanów się, które aktywności mocno Cię pochłaniają i relaksują zarazem – dla wielu osób będzie to intensywny wysiłek fizyczny.
- Trening czyni mistrza: rób to, czego się boisz, a jest szansa, że lęk się zmniejszy.
- Zaakceptuj swoje lęki. Możesz je wyciszyć, zmniejszyć, ale raczej się ich całkiem nie pozbędziesz.
Oczywiście łatwo dawać rady, trudniej wdrożyć je w życie. Dlatego nad lękami warto popracować ze specjalistą. W coachingu ICF praca z lękami to chleb powszedni. Oczywiście tak długo, gdy lęk ma w miarę normalne rozmiary. Gdy lęk uniemożliwia Wam normalne funkcjonowanie, trzeba uda się do psychoterapeuty wyspecjalizowanego w leczeniu stanów lękowych.
Masz marzenia zawodowe i chcecie je zrealizować? Zapraszam do kontaktu. Pomagam ludziom znaleźć drogę do celu. Jeśli uważasz, że ten artykuł jest wart polecenia, proszę polajkuj go, zapraszam Cię też do ustępniania go na mediach społecznościowych. Poniżej znajdziesz też link do innych artykułów mojego autorstwa.
Aut. Katarzyna Szełemej-Pobożniak